انواع رده بندی در علم کتابداری

ویراستار دی ۱۳, ۱۳۹۳ 2 Comments

رده بندی کتابشناختی (Bibliographic Classification)

رده بندی کتابشناختی طرح رده بندی مبسوطی است که توسط هنری اولین بلینس، کتابدار مشهور آمریکایی، طراحی شد و اولین بار در سال ۱۹۰۳ توسط او در دانشگاه نیویورک به کار گرفته شد. وی بیش از سی سال از عمر خود را صرف مطالعه عمیق رده بندی های کتابخانه ای زمان خود و توسعه رده بندی کتابشناختی کرد. براوان نتایج مطالعاتش را در دو کتاب به نام های سازماندهی دانش و علوم و سازماندهی دانش در کتابخانه ها منتشر نمود. آن چه در این کتاب آمده نشان دخنده دیدگاه او نسبت به رده بندی های کتابخانه ای است. تمرکز اصلی این دو کتاب بر مطالعه طرح های رده بندی فلسفس، نشانه های رده بندی به عنوان رده بندی به عنوان زیر بنایی رده بندی و ایرادات و امکانات رده بندی های موجود است.

آن چه رده بندی کتابشناختی را از سایر رده بندی های موجود متمایز می کند و پیشرفتی نسبت به سایر رده بندی ها به شمار می رود.معرفی مفهوم” ترتیب سودمند” موضوعات و ” اجماع نظر آموزشی و علمی” در مورد قرار گرفتن موضاعات بود بر اساس این نظر، رده بندی در هر حوزه موضوعی می بایست منعکس کننده اجماع نظر متخصصان موضوعی در آن حوزه باشد و بتوان هر موضوع را با میزان مفید و یکسان در دو یا بیش از دو مکان مختلف قرار داد. با توجه با این ایده، بر خلاف رده بندی های گذشته که یک ترتیب ثابت ذهنی را برای موضوعات به کار می بردند. بلیس روش  عینی را برای ثابت کردن ترتیب موضوعات ابداع کرد. در این رابطه وی مفهوم خاص تر شدن تدریجی موضوعات را مطرح کرد که کاملاٌ مطایق با نظریات رده بندی حدید است. تلاش ها و مطالعات بلیس راهگشای ظهور نظریات رده بندی جدید به شمار می رود.

بلیس زمان و انرژی زیادی را صرف مطالعه و بررسی رده بندی های زمان خود کرد وبه همین دلیل انتشار رده بندی های او تا اواخر عمرش به تعویق افتاد. انتشار رده بندی کتابشناختی سیزده سال، از سال ۱۹۴۰ تا سال ۱۹۵۳، به طول انجامید. قبل از انتشار کامل رده بندی کتابشناختی، گسترشی از فهرست ان در سال ۱۹۳۵، در یک جلد با عنوان ” نظام رده بندی کتابشناختی” انتشار یافت.

اگرچه رده بندی بلیس در آمریکا چندان مورد استقبال قرار نگرفت. لیکن در بریتانیا توجه بیشتری به آن شد. در سال ۱۹۶۷، انجمن کتابخانه های مدارس خلاصه ای از رده بندی بلیس را منتشر کرد. هم چنین، انجمن رده بندی بلیس در ایتالیا تأسیس شده است که مسئولیت نگهداری و روز آمد سازی رده بندی به عهده این سازمان است. ویرایش دوم رده بندی بلیس با ویراستاری جی. ام میلز و وی. بورکتون از سال ۱۹۷۷ در جلدهای جداگانه آغاز شده است. ولی در حال حاضر همه ی طرح های او منتشر نشده است.

رده بندی کتابخانه کنگره (Library of Congress Classification)

رده بندی کتابخانه کنگره به دلیل نیاز های مجموعه کتابخانه کنگره به عنوان یک کتابخانه ملی با مجموعه ای عظیم و منحصر به فرد متولد شد. از زمان تأسیس کتابخانه کنگره در سال ۱۸۰۰م. تا تولد رده بندی کتابخانه کنگره رده بندی های متعددی برای سازماندهی مجموعه کتابخانه کنگره به کار برده شد اولین روشی که برای تنطیم کتاب های کتابخانه به کار گرفته شد. تنظیم بر اساس اندازه و تنظیم فرعی بر اساس شماره ثبت بود. در آن زمان مجموعه کتابخانه کنگره تنها ۷۴۰ جلد کتاب داشت. در سال ۱۸۱۲م. برای اولین بار رده بندی موضوعی در کتابخانه مورد استفاده قرار گرفت. اساس این رده بندی نظام مورد استفاده بنجامین فرانکلین در شرکت کتابخانه فیلادلفیا بود. فرانکلین رده بندی خود را بر اساس نظام رده بندی فرانسیس بیکن و جان دالامبر ساخته بود.

در سال ۱۸۱۴ میلادی زمانی که ارتش انگلستان ساختمان کنگره را به آتش کشید، قسمت اعظم عمارت به همراه بخش عظیمی از مجموعه کتابخانه آن در آتش سوخت. ظرف مدت یک ماه توماس جفرسون پیشنهاد فروش مجموعه شخصی ۶۴۸۷ جلدی اش را به کنگره ارائه داد با خرید این مجموعه توسط کنکره بنیان یک کتابخانه بزرگ ملی پایه ریزی شد.

این مجموعه بر اساس نظامی که جفرسون خود مبنای نظام های بیکن دالامبر طراحی کرده بود رده بندی شده بود. نظام جفرسون با کمی اصلاحات تا اواخر قرن ۱۹ در کتابخانه کنگره مورد استفاده قرار گرفت.

تصویب قانون حق مؤلف در سال ۱۸۷۰ میلادی سیل عطیمی از کتب، جزوات، نقشه ها، تصاویرو … را به کتابخانه سرازیر ساخت. در سال ۱۸۹۰ میلادی مجموعه کتابخانه کنگره از ۷۰۰۰ جلد به حدود یک میلیون جلد رسید. با افزایش چشمگیر مجموعه کتابخانه مشخص شد که نظام جفرسون دیگر جوابگو نیست و جا بهد جایی کتابخانه به ساختمان جدیدش این مسئله را بیشتر آشکار کرد. اندیشه یک طرح رده بندی جدید برای کتابخانه در همان سال شکل گرفت و در سال ۱۹۰۰ میلادی تصمیم به توسعه آن گرفته شد.

شایان ذکر است که کتابخانه های دیگری نیز قبل از کنگره دست به تهیه رده بندی هایی برای سازماندهی مجموعه هایشان زده بودند، اما کتابخانه کنگره اولین کتابخانه ملی بود که می خواست یک رده بندی علمی برای سازماندهی مجموعه اش طراحی کند بدیهی است چنین اقدامی نیاز به سازمانی با مدیریت کارآمد و کتابدارانی مشخص و شایسته داشت که تمام این ویژگی ها با سازمان کتابخانه کنگره مطابقت می کرد.

برای طراحی رده بندی جدید جیمز سی ام هانسون و چارلز مارتل، کتابداران کتابخانه کنگره رده بندی های موجود آن زمان یعنی رده بندی دهدهی دیویی، رده بندی گسترش پذیر کاتر و طرح هال از هارتویگ را بررسی کردند. رده بندی دیویی به این دلیل که دیویی اجازه نداد در نظامش تغییراتی در جهت سازگاری با مجموعه کتابخانه کنگره ایجاد کند و نیز به  این دلیل که بنا به اتقاد مارتل” نظام دیویی نظامی بسته است و به جای این که نشانه مطابقت با رده بندی ساخته شود رده بندی برای مطابقت با نشانه ساخته شده است” مورد قبول قرار نگرفت. طرح هال نیز به علت تأثیر پذیری بیش از حد از فلسفه آلمان رد شد.

برای پذیرش طرح کاتر نیز می بایست اصلاحاتی در طرح صورت می گرفت. کاتر بسیار به این مسئله کمک کرد و از تغییر در طرحش استقبال نمود. هانسون که خود در کتابخانه دانشگاه ویسکانسین با رده بندی گسترش پذیرکاتر آشنا شده بود. در توضیحی درباره توسعه رده بندی کتابخانه کمگره نوشت به این  نکته اشاره کرد که طرح رده بندی گسترش پذیر کاتر با اصلاحات بسیار اساسی در نشانه، به عنوان راهنمای اصلی در توسعه رده بندی کتابخانه کنگره مورد استفاده قرار گرفته است. برای مثال قرار شده است که از یک حرف یا حداکثر دو حرف بزرگ برای نشان دادن رده های اصلی اعداد عربی با توالی عددی صحیح و نه اعشاری برای تقسیمات فرعی، فضاهای خالی برای گسترش های آینده و شماره های کاتر برای شماره های انفرادی استفاده شود.

رده Z کتابشناسی و علم کتابداری اولین رده ای بود که برای گسترش انتخاب شد. زیرا این رده کلیه آثار کتابشناختی را که برای طرح رده بندی دوباره کتابخانه مورد نیاز بود در بر می گرفت. رده مذکور در سال ۱۸۹۸ تهیه شد. در سال ۱۹۰۱ تصمیم گرفته شد که با توجه به ماهیت مجموعه کتابخانه کنگره و ویژگی های آن، برای مجموعه کتابخانه کنگره یک رده بندی کاملاً جدید طراحی شود. بنابراین، اگرچه رده بندی گسترش پذیر کاتر به عنوان مبنای توسعه رده Z در رده بندی کنگره مورد استفاده قرار گرفت. لیکن بیشتر رده های دیگر اساساً توسط کتابخانه کنگره طراحی شده است. با این وجود، تأثیر به سزای رده بندی کاتر در طرح رده بندی کتابخانه کنگره کاملاً مشهود است. انتشار فرانماهای انفرادی رده بندی در سال ۱۹۰۱ با انتشار رده E-F آغاز گردید و تا سال ۱۹۴۸ تمام فرانما ها به جز رده K تکمیل و منتشر شدند.

رده بندی کتابخانه کنگره از جنبه های چندی با دیگر رده بندی های کتابخانه ای متفاوت است. اولین ویژگی متمایز آن شمارشی بودن است. در این رده بندی، بسیاری از موضوعات در فرانماها شمارش شده اند. ویژگی دیگر، برخورداری از پشتوانه انتشاراتی است. به این معنی که این رده بندی بر اساس کتاب های موجود در مجموعه کتابخانه کنگره تهیه شده و ده ها و رده های فرعی آن منعکس کننده نقتط قوت و ضعف مجموعه این کتابخانه است. یکی دیگر از خصوصیات منحصر به فرد رده بندی کتابخانه کنگره همکاری متخصصان موضوعی در تولید رده ها و رده های فرعی و بازنگری و ویرایش این رده بندی است. متخصصین موضوعی  در تولید و اداره این فرانماها به کتابشناسی ها، رساله ها، تاریخ های جامع و طرح های رده بندی موجود مراجعه کرده اند با دامنه و محتوای اولیه رده های انفرادی و رده های فرعی آن ها را مشخص نمایند. یک ویراستار مسئول هماهنگی و نظارت بر کل طرح و هماهنگی متخصصان موضوعی است. بنابراین بر خلاف بیشتر نظام های رده بندی؛ رده بندی کتابخانه کنگره محصول یک مغز متفکر نبوده و کاری گروهی است. از این رو آن را ” مجموعه ای همامنگ از رده های نخصصی” می نامند.

منبع: سارماندهی ۴ بر تأکید بر کتابخانه کنگره آمریکا

رده بندی دهدهی دیویی: نقطه عطفی در تاریخ رده بندی های نوین کتابخانه ای

قرن ۱۹ شاهد ظهور رده بندی های کتابخانه ای به همان صورتی است که ما امروزه آن را می شناسیم و مهم ترین قدم ها در ساخت این رده بندی توسط کتابداران آمریکایی برداشته شد در این میان، ملویل دیویی آغازگر تحول در رده بندی های کتابخانه ای و دوره ای است که آن را عصر نوین رده بندی های کتابخانه ای می نامیم. مهم ترین دلیل این ادعا نشانه های رده بندی دیویی است که تحول اساسی در سازماندهی کتاب ها به وجود آورد. در حقیقت نشانه رده بندی دیویی یک نوآوری مهم در تاریخ کتابداری به شمار می رود و از لحاظ اهمیت می توان آن را با اختراع خط و حروف چاپی متحرک مقایسه کرد. دلیل اهمیت این نشانه رده بندی دیویی آن است که تا بیش از دیویی، نشانه رده بندی مختلف باعث می شدند که کتاب ها در قفسه های کتابخانه یک مکان ثابت داشته باشند، اما دیویی مفهوم مکان نسبی را در کتابخانه مطرح کرد که گاهی زیر و زیر ساز در زمینه دسترسی به مواد کتابخانه ای به شمار می رود.

دیویی که خود کتابدار دانشکده امهرست بود و با مسائل سازماندهی کتاب ها به خوبی آشنایی داشت. در این رابطه که ایده نشانه رده بندی چگونه به ذهنش خطور کرده است چنین می نویسد:

پس از بررسی بیش از پنجاه کتابخانه متوجه عدم کارایی رده بندی های مورد استفاده در این کتابخانه ها و هدر رفتن پول و زمان در فهرست نوسسی های مکرر و دوباره کاری هایی که به دلیل استفاده از نظام های رده بندی مکان ثابت که در آن ها کتاب ها بر طبق اتاق ها، قفسه ها و ردیف های مشخص و بر اساس زمان ورودشان به کتابخانه و نه بر اساس موضوع و شماره گذاری می شدند گردیدم. به دلیل همین روش رده بندی به جای اینکه تمام کتابخانه ها تنها یک بار عمل فهرست نویسی و رده بندی را انجام دهند. دوباره کاری های قابل توجهی در بررسی مکان یک کتاب در قفسه انجام می گرفت. برای ماه ها فکر شب و روز من این بود که حتماً راه حلی برای رفع این مشکل وجود دارد و مسلماً اولین ویژگی این راه حل در سادگی آن نهفته است بعد از ماه ها مطالعه و بررسی راه حل به ذهنم خطور کرد؛ اعداد عربی

سادگی اعداد عربی تنها دلیل موفقیت نظام رده بندی دیویی نبود. استفاده از اعداد اعشاری نقطه عطفی در این رده بندی به شمار می رود. دیویی با استفاده از ترکیب دهدهی اعداد عربی و اعشاری، مفهوم مکان نسبی کناب بر روی قفسه کتابخانه را مطرح کرد.

دیویی نتیجه مطالعات و طرح ابداعی اش را اولین بار در سال ۱۸۷۶ در جزوه ای با نام” رده بندی و نمایه برای فهرست نویسی و تنظیم کتاب ها و جزوه های یک کتابخانه” منتشر کرد. وی در ویرایش دوم که در سال ۱۸۸۵ انتشار یافت نام متمایز” رده بندی دهدهی” را برای طرح ابداعی اش انتخاب نمود. این ویرایش، خمیره اصلی نظام رده بندی دهدهی دیویی به همان صورتی است که امروزه در دسترس ما قرار دارد.

باید خاطر نشان کرد که دیویی مبدع تنظیم دهدهی کتاب ها نبود. پیش از وی نیز اقداماتی در این زمینه انجام شده بود. از آن جمله می توان به طرح لاکروا دومین، دانشمند فرانسوی، اشاره کرد. وی در سال ۱۵۸۳م. یک نظام دهدهی را برای کتابخانه هنری سوم طراحی کرد. کتابخانه هنری سوم ۱۰۰۰۰ جلد کتاب داشت که بر اساس نظام لاکروا دومین می بایست در ۱۰۰ قفسه که هر کدام ۱۰۰ کتاب در خود جای می دادند قرار بگیرد. در سال ۱۸۶۵م. نیز شورتلف جزوه ای را با نام ” نظام دهدهی برای سازماندهی و اداره کتابخانه ها” منتشر کرد. وی در این جزوه پیشنهاد کرده بود که کتاب ها در طاقچه هایی با ۱۰ غرفه که هر کدام ۱۰ قفسه دارند جای داده شوند.

نظام دهدهی فوق یک تفاوت عمده یا نظام دیویی داشتند لاکروا و شورتلف نظام دهدهی را برای قفسه های کتاب به کار می بردند، در حالی که دیویی نظام دهدهی را برای موضوعات به کار می برد. گرچه دیویی در طراحی نظام رده بندی خود از نظام های چندی تأثیر گرفته بود اما تأثیر نظام هریس بیش از همه در نظام وی مشهود است. لازم به ذکر است مبنای رده بندی هریس نظام بیکن بوده است با این حال مبنای رده بندی دیویی هرچه باشد، این رده بندی موفقیت بزرگی در سازماندهی مواد کتابخانه به شمار می رود رده بندی دهدهی دیویی بر اساس تحقیقات و بررسی های دیویی و با توجه به نیاز های کتابخانه ها طاحی شده است، ویرایش های اولیه آن بر مبنای پشتوانه انتشاراتی کتابخانه امهرست پایه گذاری گردیده است؛ نشانه این رده بندی انعطاف پذیر است و نمایه دقیق و کاملی دارد علاوه بر این رده بندی دیویی در یکی از شکوفاترین دوره ی کتابخانه های عمومی، یعنی زمانی که نظام قفسه باز در کتابخانه ها به کار گرفته می شد و مکان ثابت در کتابخانه ها جوابگو نبود، ظاهر شد. در این زمان، احساس نیاز به نظامی که بر اساس آن بتوان کناب ها را بر اساس موضوع در قفسه ها چید و آن ها را آزادانه از قفسه خارج و در جای خود فرار داد موجب استقبال بی نظیر از رده بندی دیویی شد.

می توان گفت نظام دیویی به عنوان اولین رده بندی کتابشناختی جدید، تأثیر به سزایی در رده بندی های پس از خود و سازماندهی مواد کتابخانه داشته است. نکته قابل توجه آن است که دیویی در زمان انتشار اولین ویرایش رده بندی در سال ۱۸۷۶م. تنها ۲۵ سال داشت.

منبع: سازماندهی ۴ با نأکید یر رده بندی کتابخانه کنگره آمریکا

رده بندی گسترش پذیر (Expansive Classificatin)

یکی دیگر از نظام های مهم رده بندی کتابخانه ای نظام گسترش پذیر کاتر است که توسط چارلز امی کاتر طراحی شده است. امروزه کاتر بیشتر به دلیل قواعذ فهرست فرهنگی اش معروف است تا رده بندی گسترش پذیر، لیکن از نظر نقطه توسعه رده بندی های کتابخانه ای او اولین فردی است که تقسیمات فرعی متداول را از فرانماهای اصلی جدا کرد. شایان ذکر است که در ویرایش اول رده بندی دیویی، چیزی تحت عنوان جدول تقسیمات فرعی متداول و دستورالعل های تقسیم کنید مثل وجود نداشت. اما به نظر می رسد پس از انتشار رده بندی گسترش پذیر کاتر و تحت تأثیر این رده بندی، دیویی ویژگی های مذکور را به ویرایش دوم رده بندی خود اضافه کرده باشد.

کاتر اولین ویرایش رده بندی خود را در فاصله سال های ۱۸۹۱-۱۸۹۳ در یک جلد کم حجم منتشر کرد. این ویرایش از هفت رده بندی مجزا تشکیل می شد که هر کدام از این رده بندی ها به ترتیب جزئیلت بیشتری داشتند. اطلاق نام گسترش پذیر به این رده بندی به همین دلیل است. هدف کاتر از انتشار رده بندی های با جزئیات تکمیل شونده آن بود که تمام کتابخانه ها از کتابخانه روستایی گرفته تا کتابخانه های ملی با مجموعه های چند میلیون جلدی، بتوانند به نیاز خود از هرکدام از این هفت رده بندی استفاده کنند. شش گسترش این رده بندی در فاصله سال های ۱۸۹۱-۱۸۹۳ انتشار یافت، لیکن کاتر نتوانست در زمان حیات خود ویرایش هفتم را تکمیل و منتشر کند. پس از مرگ او ویرایش هفتم با نقایص بسیاری به صورت قسمت های مجزا تا سال ۱۹۹۱ منتشر شود.

به طور کلی، هدف کاتر از طراخی رده بندی گسترش پذیر نه تنها رده بندی دانش بلکه دستیابی به یک روش منطقی و عملی برای تنظیم کتاب ها بود. در عین حال او می داتست. برای اینکه یک رده بندی بتواند در طول سالیان متمادی ارزش خود را حفظ کند می بایست زیر بنای علمی و فلسفی داشته باشد و بر اساس رده بندی دانش پی ریزی شود. کاتر با این علم  به این مسئله، نظریه “نظم تکاملی” را دنبال کرد تقسینات اصلی رده بندی کاتر عبارتند از: آثار عمومی، علوم فلسفی، علوم تاریخ، علوم اجتماعی، علوم طبیعی، هنرهای زیبا و مفید و ادبیات و زبان، بخش های رده بندی کاتر با حروف الفبا نمایش داده می شوند و از ویرایش پنجم به بعد به دقت تفسیم فرعی شده اند.

رده بندی گسترش پذیر کاتر در رده بندی های پس از خود تأثیر گذار بوده است. در این میان می توان به رده بندی کتابخانه کنگره و رده بندی کتابشناختی بلیس اشاره کرد. علاوه بر این، یکی از طرح های تخصصی مهم قرن بیستم، یعنی رده بندی تجاری هاروارد به نحو قابل ملاحطه ای از این رده بندی تأثر پذیرفته است. علی رغم تأثیر بسزای رده بندی کاتر  در شکل گیری رده بندی های پس از خود امروزه طرح ابداعی کاتر چندان مورد استفاده نیست.

رده های زیر مربوط به رده بندی کنگره است:

A   کلیات                       

AC  مجموعه پیایندهای آثار

AE  دانشگاه ها

AG   واژه نامه ها

AI  نمایه ها

AM  موزه ها، کاکسیونرها

AN  روزنامه ها

AP  نشریه ها

AS  مجامع علمی

AY سانامه ها، راهنماها

 AZ  تاریخ تحقیق یادگیری  

B فلسفه

BC منطق

BD فلسفه نظری

BF روان شناسی

BH زیبایی شناسی

BJ اخلاق

BL- BX مذهب

BL مذهب

BM یهودیت

BP اسلام و عرفان

BQ بودائیسم

BR میسحیت

BS انجیل

BT خداشناسی آئینی

BY خداشناسی عملی 

C  علوم وابسته به تاریخ

CB تاریخ تمد ن

           CCباستان شناسی

CD مدارک سیاسی آرشیور، مهرها

CE گاهشناسی، تقویم

CJ سکه شناسی، مدال شناسی

CN کتیبه ها، کتیبه شناسی

CR نشان های خانوادگی

CS تبارنامه شناسی

CT فرهنگ شرح حال 

       Dتاریخ

DA بریتانیا

        DBاتریش ، چکواسلواکی، مجارستان

DC فرانسه

DD آلمان

DF منطقه مدیترانه

DG ایتالیا

DH- DJ بلژیک، لوگزامبورک، هلند

DK لهستان، فلاند، روسیه آسیایی

   DLاسکاندوناوی

DP پرتقال، اسپانیا

DQ سویس

DR اروپای شرقی

DS آسیا

DT آفریقا

DU اقیانوسیه

DX کولی ها 

E تاریخ عمومی 

F تاریخ محلی ایالات متحده 

G جغرافیای مردم شناسی

GA جغرافیای ریاضی، نقشه کشی

GB جغرافیای فیزیکی

GC اقیانوس شناسی

GF بوم شناسی انسانی

GN جمعیت شناسی

GR فرهنگ قومی

GT آداب و رسوم

GV سرگرمی ، تفریح 

H علوم اجتماعی 

HA آمار

HB نظرهای اقتصادی

HC- HD تاریخ و شرایط اقتصادی

HE حمل و نقل و ارتباطات

HF تجارت بازرگانی

HG امور مالی، بانک سپه

HJ مالیه عمومی

HM جامعه شناسی

HN تاریخ و شرایط اجتماعی

HQ خانواده، اجتماعی، زنان

HS جوامع

HT طبقات، نژادها

HV آسیب شناسی اجتماعی. م م شناسی 

J علوم سیاسی

JA آثارعمومی

JC نطریه های سیاسی

JF- JQ تاریخ و سازمان خقوق اساسی

JR استعارات

JS  حکومت محلی و شهری

JX حکومت بین المللی 

K حقوق

KD انگلستان

KF امریکا

KE کاندا

KF امریکا

KG- KH آمریکا ی لاتین

KJ فرانسه

KK آلمان 

L آموزش و پرورش

LA تاریخ آموزش و پرورش

LB نظریه های تربیتی

LC جنبه های مختلف تعلیم و تربیت

LD- LG مؤسسات آموزشی

LD مؤسسات آموزشی ایالت متحده

LE مؤسسات آموزشی آمریکای جنوبی

LG مؤسسات آموزشی آسیا، آفریقا، اقیانوسیه

LH مجلات و گزارش های دانشگاهی

LJ انجمن دانشجویی

LT متون درسی 

M موسیقی

ML آثار موسیقی

MT آموزش موسیقی 

N هنرهای زیبایی

NA معماری

NB پیکرتراشی

NC طراحی

ND نقاشی

NE چاپ

NK هنرهای تریینی

NX هنرها 

P زبان و ادبیات

PA زبان  و ادبیات کلاسیک

PB- PH زبان اروپای جدید

PG ادبیات روسی

PG- PM زبان و ادبیات آسیا، افریقا و استرالیا

P- PM اندکس به زبان ها و مکالمات

PN- PR تاریخ ادبیات( مجموعه ها)

PQ- PART 1 ادبیات فرانسه

PQ- PART 2 ادبیات ایتالیایی اسپانیایی

PT- PART  ۱ ادبیات آلمانی

PT- PART 2 ادبیات آلمان و هلند 

Q علوم

QA ریاضیات

QB ستاره شناسی

QC فیزیک

QD شیمی

QE زمین شناسی

QH تاریخ طبیعی

QK گیاه شناسی

QL  جانورشناسی

QM آناتومی انسانی

QP فیزیولوژی

QR میکروبیولوژی 

R پزشکی

RA جنبه های عمومی پزشکی

RB آسیب شناسی

RC طب داخلی

RD جراحی

RE چشم پزشکی

RF گوش و حلق و بینی

RG زنان و مامایی

RJ اطفال

RK دندان پزشکی

RL پوست

RM درمان شناسی، فاراکولوژی

RS داروسازی

RT پرستاری

RV گیاه شناسی

RX هموپاتی( هم احساسی)

RZ سایر روش های پزشکی 

S کشاورزی

SB کشت گیاهان

SD جنگلداری

SF دامپروری و دامداری

SH پرورش ماهی

SK ورزش مربوط به شکار 

T تکنولوژی

TA مهندسی راه و ساختمان

TC آبیاری

TD تکنولوژی زیست

TE راه

TF ر اه آهن

TG پل

TH ساختمان

TJ مکانیک و ماشین آلات

TK برق الکترونیک

TL نقلیه موتوری و هوایی

TN معدن و متالوژی

TP شیمی معدن

TR عکاسی و عکسبرداری

TS کالای صنعتی و منسوجات

TT صنایع دستی

TX خانه داری 

U علوم نظامی

UA نیروهای نظامی

UB سازماندهی

UC نگهداری

UD پیاده نظام

UE سواره نظام

UF توپخانه

UG مهندسی نظامی

UH سایر خدمات 

V علوم دریایی

VA ناوگان کشورها

VB سازماندهی نیروهای دریایی

VC نگهداری نیروهای دریایی

VD پرسنل نیروی دریایی

VE ملوانان

VF مهمات نیروی دریایی

VG خدمات جانبی نیروی دریایی

VK دریانوردی- تجارت دریایی

VM کشتی سازی 

Z کتابشناسی و کتابداری، کتاب و کتابت صنعت و تجارت

Comments (02)

  1. ریحانه رضاپور
    آبان ۲, ۱۴۰۱

    سلام و عرض ادب.این مطلب برای بنده بسیار مفید و کمک کننده بود

    Reply
    • مبین سافت
      آبان ۲, ۱۴۰۱

      سلام و احترام
      تشکر از ارائه‌ی نظر شما
      موفق باشید

      Reply

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *